Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Bij een normale zwangerschap gaat de bevruchte eicel via de eileider naar de baarmoeder (uterus) en nestelt zich in het slijmvlies van de baarmoederwand om zich verder te ontwikkelen. Bij een buitenbaarmoederlijk zwangerschap nestelt de eicel zich niet in de baarmoeder, maar op een andere plaats. 

Symptomen uitklapper, klik om te openen

Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap lijkt in eerste instantie op een normale zwangerschap, inclusief positieve zwangerschapstest. Pas na enkele weken of zelfs maanden ontstaan klachten. Wanneer de klachten beginnen, hangt af van de plaats waar het bevruchte eitje zich heeft ingenesteld. In het smalste gedeelte van de eileider rekt de groeiende zwangerschap de eileider eerder uit en zult u er binnen een paar weken iets van merken, terwijl in het bredere gedeelte van de eileider meer ruimte is, zodat soms pas na maanden de eerste symptomen ontstaan.

Verschijnselen kunnen zijn:

• Buikpijn (vaak aan één kant).
• Uitstralende pijn naar rug, schouders of bovenbenen.
• Vaginaal bloedverlies.
• Neiging om flauw te vallen.
• Misselijkheid.

Bij deze verschijnselen spreekt men van een subacute vorm van buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Een acute situatie ontstaat, als de eileider te veel wordt uitgerekt en scheurt. Er loopt dan bloed in de buikholte, wat heftige buikpijn veroorzaakt. Dit is een ernstige situatie: door het bloedverlies kunt u in shock raken. Bij een shock daalt de bloeddruk, de hartslag wordt sneller en de huid bleek. Als dit gebeurt hebt u direct medische hulp nodig en is een operatie noodzakelijk.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

Er zijn verschillende factoren, die de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap vergroten:

• Beschadiging van de eileider, bijvoorbeeld door een ontsteking of een operatie in de buikholte. Een belangrijke verwekker van een eileiderontsteking is Chlamydia Trachomatis (een seksueel overdraagbare aandoening). Zo’n ontsteking kan verklevingen en littekenweefsel veroorzaken. De eileider raakt dan verstopt, waardoor een bevrucht eitje vast komt te zitten en de baarmoeder niet kan bereiken.
• Een eerder doorgemaakte buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
• Een spiraaltje in de baarmoeder.
• Toenemende leeftijd van de vrouw.
• IVF (in vitro fertilisatie) of andere vruchtbaarheidsbehandelingen; (mislukte) sterilisatie.
• Doorgemaakte refertilisatie operatie.

Tot slot hebben ook DES­ dochters (vrouwen van wie de moeder tijdens de zwangerschap het hormoon DES heeft gebruikt) een iets hoger risico op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Onderzoek & diagnose uitklapper, klik om te openen

Het kan moeilijk zijn om de diagnose buitenbaarmoederlijke zwangerschap te stellen, omdat de klachten ook kunnen wijzen op een beginnende miskraam of een blindedarmontsteking. Lichamelijk onderzoek is daarom vaak niet voldoende om een buitenbaarmoederlijke zwangerschap vast te stellen. Een zwangerschapstest kan meer informatie geven. Als de test positief is, kan de arts een zogenoemde kwantitatieve HCG bepaling doen. Hierbij wordt de concentratie van het zwangerschapshormoon HCG in uw bloed gemeten. Bij een normale zwangerschap verdubbelt de hoeveelheid HCG ongeveer iedere twee dagen. Als het HCG niet naar verwachting toeneemt, kan dat een teken zijn, dat er iets niet in orde is met de zwangerschap. Tevens wordt er een echo gemaakt. Hiermee kan de arts zien of er in de baarmoeder een vruchtzak en/of embryo zichtbaar is. Daarnaast kan de arts bijvoorbeeld bloed in de buikholte zien, dat afkomstig is van de beschadigde eileider. Ook is de zwangerschap soms zichtbaar in de eileider of eierstok. Tot slot kan uw arts een laparoscopie voorstellen. Een laparoscoop is een instrument met een camera, die via een klein sneetje in de navel ingebracht kan worden om de binnenkant van de buikholte te bekijken. Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is hiermee relatief eenvoudig vast te stellen.

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Bij de behandeling van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is het niet mogelijk de zwangerschap te sparen. Het is niet mogelijk om het bevruchte eitje te verplaatsen naar de baarmoeder.

Als de situatie niet acuut is, kan de arts besluiten om af te wachten of het vruchtje vanzelf afsterft. Hierbij zal het zwangerschapshormoon HCG meerdere malen worden gecontroleerd. Gebeurt dit niet vanzelf, dan zal vaak een kijkoperatie worden verricht. Hierbij kan de zwangerschap uit de eileider verwijderd worden (tubotomie) of moet de hele eileider worden verwijderd (tubectomie). Soms kan de zwangerschap bij de operatie worden ingespoten met methotrexaat, een medicijn waardoor de buitenbaarmoederlijke zwangerschap afsterft en verschrompelt. Een andere mogelijkheid is injecties met methotrexaat in de spier, hierdoor zal de zwangerschap worden afgebroken. Om te controleren of de vrucht inderdaad afsterft, wordt de hoeveelheid van het zwangerschapshormoon HCG in uw bloed bepaald. Als het goed is, daalt het HCG gehalte en verdwijnen de symptomen.

In een acute situatie, bijvoorbeeld als de eileider is gebarsten, is een operatie altijd noodzakelijk. Hierbij zal de buitenbaarmoederlijke zwangerschap worden weggehaald en de bloeding worden gestopt. In principe zal dit een kijkoperatie zijn (zie boven). In acute gevallen kan het echter nodig zijn direct over te gaan tot een normale buikoperatie. Er zal dan een snee in de onderbuik, bij de bikinilijn, worden gemaakt. Ook als het probleem met de kijkoperatie niet kan worden opgelost kan het nodig zijn over te gaan tot een normale buikoperatie.

De rhesusfactor is, naast de bloedgroepen A, B, AB en O ook een kenmerk van het bloed. Als een rhesus negatief zwangere vrouw een rhesus positief kind verwacht, kan dit problemen veroorzaken. Daarom krijgt u een injectie met Anti D, dit voorkomt dat er antistoffen tegen het ongeboren kind worden aangemaakt.

Leven met uitklapper, klik om te openen

Vrouwen, die een buitenbaarmoederlijke zwangerschap hebben gehad, lopen een verhoogd risico op herhaling. Het is daarom belangrijk, dat uw arts of verloskundige weet, dat u een buitenbaarmoederlijke zwangerschap heeft gehad. Ook met één eileider kunt u weer zwanger worden. Bij een volgende zwangerschap zal in een vroegstadium (circa 6 weken) een echografie worden verricht.

Uw arts zal u toelichting geven omtrent de prognose in uw geval.

Mocht u naar aanleiding van deze informatie nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met de Polikliniek Gynaecologie. Van maandag tot en met vrijdag, telefoonnummer 088 75 575 54.

Voor spoedgevallen is de dienstdoende gynaecoloog 24 uur per dag bereikbaar, telefoonnummer 088 75 591 11.

Relevante websites

Zorgkosten uitklapper, klik om te openen

Contact uitklapper, klik om te openen